ریشه های اختلاف 24 ساله خامنه ای با مهندس موسوی - هاشمی در خاطراتش افشا میکند

مرور خاطرات رفسنجانی- از 15 مرداد تا 24 مهر 1364

سه‌شنبه 15 مرداد 1364 

شب با آقای خامنه‌ای جلسه‌ای طولانی داشتیم، درباره كابینه آینده، ایشان مایل نیست كه مهندس موسوی [مجددا] نخست‌وزیر شود. خط اقتصادی ایشان را قبول ندارند. از من توقع دارند كه همراهی كنم. قرار شد ایشان این مسئله را با امام در میان بگذارند. مشكل را جدی می‌بینم؛ دو سلیقه در مورد وزرا و برنامه‌ها. رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر در طول چند ماه گذشته، نتوانسته‌اند در مورد سه وزیر دفاع، برنامه و بودجه و راه‌وترابری توافق نمایند.

پنجنشبه 17 مرداد *

بعد از نماز با آقای خامنه‌ای جلسه داشتیم ... آقای خامنه‌ای شرح مذاكرات امروزشان را با امام دادند. امام گفته‌اند مصلحت نیست كه آقای مهندس موسوی از نخست‌وزیری كنار بروند و از ایشان شدیداً حمایت کرده اند.

یكشنبه 20 مرداد

شب با آقای خامنه‌ای درباره نخست‌وزیری مذاكره كردیم. ایشان توقع دارند من در جهت تسهیل نظر ایشان در مورد تعویض كابینه كار كنم. پیشنهاد دادند كه امام به نحوی گفته خودشان را كه ابقای آقای میرحسین موسوی را به مصلحت دانسته‌اند، جبران نمایند و بعید می‌دانم كه امام بپذیرند

دوشنبه 21 مرداد


احمد آقا هم آمد و به طور مفصل مذاكرات آقای خامنه‌ای و امام را درباره نخست‌وزیر آینده گفت و گفت نظر امام این است كه تعویض مهندس میرحسین موسوی مصلحت نیست و مایلند كه این نظرشان گفته شود؛ درست بر خلاف نظر آقای خامنه‌ای .پس از مشاوره به این نتیجه رسیدیم كه اگر نظر امام این باشد، باید بر همین روال عمل شود. ولی آقای خامنه‌ای اگر اختیار داشته باشند، به هیچ وجه حاضر نیستند كه نخست‌وزیری ایشان را بپذیرند و می‌گویند فقط در صورت حكم امام حاضرند ایشان را معرفی نمایند و در این صورت در كارها دخالت نخواهند كرد و وزرا را هم به میل آقای موسوی تصویب می‌كنند. به هر حال مشكل بزرگی در پیش داریم.

چهارشنبه 23 مرداد *

شب مهمان احمدآقا بودیم. امام هم در جلسه شركت كردند. آقای خامنه‌ای به خاطر آمدن والدینشان نیامدند. بیشتر بحث‌ها بر سر نخست‌وزیر آینده و اختلاف نظر بین آقایان خامنه‌ای و مهندس موسوی بود ولی به نتیجه‌ای نرسیدیم



شنبه 2 شهریور

خدمت امام رفتم و راجع به مشكل كابینه آینده، با توجه به عدم موافقت آقای
خامنه‌ای با آقای موسوی مذاكره كردم، اما نتیجه‌ای به دست نیامد.

امام همان حرف قبلی خودشان را تكرار فرمودند كه تغییر دولت را صلاح نمی‌دانند و حاضر هم نیستند در این خصوص امر صادر كنند و اظهارنظر را كافی می‌دانند.

در مورد این‌كه به شورای نگهبان توصیه كنند در تفسیر قانون اساسی كه معرفی نخست‌وزیر را بعد از انتخاب مجدد رئیس‌جمهور لازم می‌دانند، تجدیدنظر كنند كه خود به خود دولت بماند، امام فرمودند: نمی‌خواهیم این بدعت باب شود كه موجب تضعیف شورای نگهبان شود. گفتم، فتنه پیش خواهد آمد .فرمودند: با آقای خامنه‌ای صحبت كنیم و ایشان را قانع كنیم و ضمنا گفتند: برای خود آقای خامنه‌ای ضرر دارد و خبر از رسیدن نامه آقای خامنه‌ای و جواب خودشان به همین مضامین دادند .آیت‌الله خامنه‌ای تمایلی به نامزد شدن مجدد نداشتند و با اصرار ماها و نیز خواست امام پذیرفتند و همان موقع نظرشان را راجع به كابینه گفته‌اند و اكنون حجت دارند، ولی نمی‌خواهند از نظر امام تخلف كنند


یكشنبه 3شهریور


عصر آقایان [شیخ] محمد یزدی و سیدجعفر كریمی از طرف جامعه مدرسین [حوزه علمیه قم] آمدند و برای تغییر دولت آقای موسوی از من استمداد كردند. مشكلات را گفتم و گفتم نظر امام با آقای موسوی است و نمی‌شود با آن مخالفت كرد .

دوشنبه 11 شهریور

وزیر امور خارجه ... با توجه به اظهار امام كه مصلحت نمی‌دانند آقای موسوی عوض شود، گفت: به آیت‌الله خامنه‌ای بگویم كه اسم آقای ولایتی را به عنوان نخست‌وزیر مطرح نكنند و حاضر نیست در این شرایط مسئولیت را بپذیرد

عصر آقای ناطق نوری آمد. ایشان هم درباره همین موضوع صحبت كرد و اصرار داشت كه امام را باید راضی كرد. طرفدار نخست‌وزیر شدن آقای علی‌اكبرولایتی است

چهارشنبه 13 شهریور

ساعت 9 صبح به زیارت امام در حسینیه جماران رفتم. مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری آقای خامنه‌ای بود. امام در متن نوشته‌شان بر ضرورت تكیه بر محرومان و مستضعفان تأكید نمودند. آقای خامنه ای در اظهاراتشان از نقاط ضعف عملكرد دولت با كنایه یاد كردند.


شنبه 16 شهریور



پیش از ظهر آقای رئیس‌جمهور آمدند و ناهار مهمان من بودند ... نظر آقای خامنه‌ای این است كه اینها خوب كار نكرده‌اند و جایز نیست دوباره مأمور تشكیل كابینه شوند. زمان طولانی بحث كردیم، ولی به نتیجه نرسیدیم. مشكل عمده ایشان، اظهارنظر امام است.

دوشنبه 25 شهریور

با آیت‌الله خامنه‌ای درباره جلسه فردای نمایندگان، تلفنی مذاكره كردیم. معلوم شد ایشان مصمم‌اند كه در این جلسه شركت كنند. نامه‌ای به ایشان نوشتم و نكاتی را ذكر كردم. احمدآقا آمد و اطلاع داد كه امروز آقایان مهدوی كنی، ناطق نوری، یزدی و جنتی خدمت امام آمدند و از امام خواستند اظهارنظری كه مبتنی بر عدم مصلحت بودن تغییر آقای میرحسین موسوی، نخست‌وزیر فرموده‌اند، پس بگیرند یا جبران كنند كه آقای خامنه‌ای بتوانند فرد دیگری را معرفی نمایند. ولی امام نپذیرفته‌اند و محكم گفته‌اند كه مصلحت نیست دولت عوض شود

شب آقایان بهزاد نبوی و محسن نوربخش آمدند و از تصمیم‌ آقای خامنه‌ای
مبنی بر تعویض دولت اظهار نگرانی كردند و از من خواستند دخالت كنم و مانع شوم.

سه‌شنبه 26 شهریور

آقای خامنه‌ای در جلسه سه‌شنبه نمایندگان شركت كردند و انتقاداتی علیه دولت داشتند اما نگفتند كه می‌خواهند دولت را عوض كنند، ولی مخالفت خود را به نحوی گفتند

چهارشبنه 27 شهریور*

حدود هشتاد نفر از نمایندگان طرفدار دولت آقای موسوی آمدند و از اظهارات دیروز آیت‌الله خامنه‌ای انتقاد كردند. نامه‌ای برای امام تهیه كرده‌اند كه مشغول جمع‌آوری امضا هستند.

شنبه 30 شهریور

عصر آقای ناطق [نوری] برای چاره‌جویی در موضوع كابینه آمد؛ به نظر می‌رسد فهمیده‌اند كه با توجه به حمایت امام آقای موسوی را نمی‌توان عوض كرد و گفت: آقای خامنه‌ای هم تا حدودی به همین نتیجه رسیده‌اند و دیگر آن احساس تكلیف را ندارند



سه‌شنبه 2 مهر



بعد از نماز با آقای خامنه‌ای جلسه خصوصی داشتیم. آماده شده‌اند كه آقای میرحسین موسوی را به مجلس معرفی كنند، ولی بنا دارند در مورد وزرا سخت‌گیری نمایند.

شنبه 6 مهر

پیش از ظهر احمد آقا آمد و نتیجه مسافرت به خارك را به ایشان گفتم كه خدمت امام بگویند. خبر داد كه امام جواب نامه 135 نماینده مجلس در حمایت از آقای موسوی را داده‌اند و نوشته‌اند كه نظرشان ابقای آقای موسوی است. این تأیید كتبی مجدد، لابد آقای رئیس‌جمهور و جناح مقابل آقای موسوی را عصبانی‌تر می‌كند

حضرت امام در پاسخ به نامه نمایندگان چنین مرقوم كرده‌اند:

«بسم‌الله‌الرحمن الرحیم. با تشكر از حضرات آقایان، اینجانب چون خود را موظف
به اظهارنظر می‌دانم، به آقایانی كه نظر خواسته‌اند، از آن جمله جناب حجت‌الاسلام مهدوی و بعضی آقایان دیگر، عرض كردم آقای مهندس موسوی را شخص متدین و متعهد و در وضع بسیار پیچیده كشور، دولت ایشان را موفق می‌دانم؛ و در حال حاضر تغییر آن را صلاح نمی‌دانم. ولی حق انتخاب با جناب آقای رئیس‌جمهور و مجلس شورای اسلامی محترم است ـ

5 مهر 64 ـ روح‌الله الموسوی الخمینی».

پنجشنبه 18 مهر

صبح زود به مجلس رفتم. عفت و خانواده امام هم، برای شركت در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور به مجلس آمدند... من به خاطر اقداماتی كه هفته‌های اخیر در تضعیف آقای خامنه‌ای شده، ‌از ایشان تمجید و تجلیل زیاد كردم

شنبه 20 مهر

آقای توسلی [مسئول دفتر امام] از اظهارات روز پنجشنبه آقای خامنه‌ای در مراسم تحلیف گله داشت كه به نحوی اعلان تحمیل دولت بود. حاج احمد آقا آمد و گفت: امام از اظهارات پریروز آقای خامنه‌ای ناراحت شده‌اند و معلول شیطنت اطرافیان ایشان می‌دانند و می‌خواهند به ایشان در این خصوص پیغام بدهند. راجع به اعضای دولت آینده بحث شد و ترجیح دادیم آقای منتظری هم به نحوی در شورای حكمیت [در انتخاب وزرا] باشند و امام هم موافقت فرمودند.


یكشنبه 21 مهر

اولین دستورمان رأی‌گیری برای دولت بود. شركت نمایندگان در جلسه كم‌ سابقه بود. 261 نفر از مجموع 267 نفر نماینده آمده بودند. 162 موافق، 73 مخالف و 26 نفر ممتنع بودند. 99 رأی مخالف و ممتنع كه [به رغم تذكر قبلی] برخلاف نظریه امام بود، باعث ناراحتی شدید اكثریت نماینده ‌ها شد و وسیله‌ای برای بد نام شدن و ضد ولایت فقیه معرفی شدن جریان محافظه‌كار گردید. بعضی این را از اشتباهات بزرگ سیاسی آنها می ‌خوانند. نقطه مثبت آنها تعبد آنها بود كه با این رأی از دستشان ممكن است گرفته شود و خود آنها این را وظیفه‌شناسی نمایندگی می‌دانند و فكر می‌كنند امام هم راضی نیستند نماینده برخلاف نظرش
رأی بدهد .


دوشنبه 22 مهر*

احمد‌آقا آمد و گفت: امام آماده‌اند برای ختم غائله‌ای كه در اثر مخالفت 99 نماینده مجلس با نظر امام درخصوص نخست‌وزیر ایجاد شده، با نمایندگان ملاقات نمایند. قرار شد روز چهارشنبه به ملاقات برویم. مطالبی را هم كه امام به آقای خامنه‌ای درباره عدم مخالفت با دولت و طرد افراد ناباب (اشاره به اطرافیان خامنه ای که در بالا به آن اشاره شده است- پیک نت) گفته‌اند، نقل كرد و گفت: آقای رئیس‌جمهور پذیرفته‌اند. درباره وزرای پیشنهادی آقای میرحسین موسوی هم مذاكره كردیم .

سه‌شنبه 23 مهر


قبل از جلسه رسمی به نمایندگان اطلاع دادم كه فردا به ملاقات امام می‌رویم؛ خوشحال شدند. بعد از تنفس به دفترم آمدم.

چهارشنبه 24 مهر

امام فرمودند: من قبلا از آقایانی كه زحمت دادم، معذرت می‌خواهم، لكن بعضی مسائل هست كه موجب شد من به خدمت آقایان برسم و آن چیزی كه تكلیفم هست، عرض كنم. اولا كه هیچ نگرانی‌ای در این مسائل نیست و من تأیید می‌كنم مجلس را و همیشه سفارش می‌كنم به ملت كه مجلس را باید تأیید كنند و مجلس از ارگان‌هایی است كه لازم است بر همه ما كه او را تأیید كنیم و هیچ كس حق ندارد كه راجع به مجلس جسارتی بكند و مجلس حقش است كه موافق و مخالف داشته باشد و ممتنع و یك مسئله‌ای است كه همیشه باید در مجلس باشد و این امری است كه گذشت و در او هیچ صحبتی نیست. آن چیزی كه موجب زحمت آقایان است، این است كه ما راجع به آتیه صحبت كنیم، گذشته گذشته است.